quinta-feira, 13 de maio de 2010

Colaboradores na carta aos Romanos (I parte)


Priscila e Áquila

(Colaboradores de Paulo)

 

1-  Colaboradores na Carta aos Romanos       


Paulo, ao longo da sua evangelização, vai instituindo diversas comunidades, mas não o faz sozinho. Ele tem  Que Paulo conheça tantos cristãos em Roma, onde ainda não fora, explica-se um conjunto de colaboradores que o ajudam na nesta missão de evangelização. Na Carta aos Romanos, principalmente no capítulo 16, existe 26 nomes próprios de homens e mulheres, que estão comprometidos directamente com a missão de Paulo. Dos 7 mulheres (Febe, Maria, Trifene, Trifosa, Junia, Priscila e Pérside) e 19 homens que puseram as suas forças ao serviço do Evangelho.

1.1-    Febe


«1Recomendo-vos a nossa irmã Febe, que também é diaconisa na igreja de Cêncreas: 2recebei-a no Senhor, de um modo digno dos santos, e assisti-a nas actividades em que precisar de vós. Pois também ela tem sido uma protectora para muitos e para mim pessoalmente.»[1]

Febe (Foi,bhn: substantivo feminino) é uma «mulher cristã de Cêncreas, recomendada por Paulo à comunidade de Roma, quando ela visitou Roma, e elogiada por sua assistência aos apóstolos.»[2] Ela é uma diaconisa (dia,konon) ou uma protectora (prosta,tij) da comunidade de Cêncreas, um dos portos de Coríntio. Estes títulos não se referem a uma «posição hierárquica»[3]  indicam o cargo de servidora da Palavra, tal como Paulo se intitula a si próprio servo da Palavra. Talvez, foi a portadora da Carta aos Romanos.

1.2- Priscila e Áquila


«3Saudai Priscila e Áquila, meus colaboradores em Cristo Jesus, 4 pessoas que, pela minha vida, expuseram a sua cabeça. Não sou apenas eu a estar-lhes agradecido, mas todas as igrejas dos gentios. 5a Saudai também a igreja que se reúne em casa deles.»[4]

 Priscila (Pri,skan) e Áquila (Aku,lan) são um casal que colaboram com Paulo no anúncio da Palavra de Deus, principalmente, junto dos gentios. Paulo chama-os de «meus colaboradores em Cristo Jesus» (tou.j sunergou,j mou evn Cristw/| VIhsou). Os Actos dos Apóstolos têm mais informações que as cartas paulinas.

«1Depois disso, Paulo afastou-se de Atenas e foi para Corinto. 2Encontrou ali um judeu chamado Áquila, natural do Ponto, recentemente chegado da Itália com Priscila, sua mulher, porque um édito de Cláudio ordenara que todos os judeus se afastassem de Roma. Paulo foi procurá-los 3e, como eram da mesma profissão - isto é, fabricantes de tendas - ficou em casa deles e começou a trabalhar.»[5]

Lucas, nos Actos dos Apóstolos, diz que Paulo depois de partir de Atenas chega a Corinto, onde constitui alguns amigos, principalmente, Priscila e Áquila. Eles são um casal de judeu, que por um édito do imperador Cláudio, saem de Roma e vem para Corinto, uma das maiores cidades portuárias do Império Romano. Em Corinto, decidam-se ao fabrico de tendas e ao anúncio da Palavra de Deus. Paulo, já os conhecendo, procura-os, hospeda-se em sua casa e ajuda-os no fabrico de tendas. Perante esta atitude hospitaleira, nota-se que Priscila e Áquila são «pessoas de grande confiança para Paulo»[6]. A casa de Priscila e Áquila não serve só para o acolhimento, mas também é o local onde os cristãos se reúnem (kai. th.n katV oi=kon auvtw/n evkklhsi,an)[7].

«18 Depois de se ter demorado ainda algum tempo em Corinto, Paulo despediu-se dos irmãos e embarcou para a Síria, com Priscila e Áquila, rapando a cabeça em Cêncreas, por causa de um voto que tinha feito. 19 Chegaram a Éfeso, onde os deixou, e foi à sinagoga falar com os judeus.»[8]

Após algum tempo em Corinto, Paulo parte com Priscila e Áquila para a Síria, para Cêncreas e, por fim, até Éfeso. Em Éfeso, Paulo é acolhido pelo casal e depois deixa-os.

«26Começou a falar desassombradamente na sinagoga. Priscila e Áquila, que o tinham ouvido, tomaram-no consigo e expuseram-lhe, com mais precisão, a «Via» do Senhor. 27Como ele queria partir para a Acaia, os irmãos encorajaram-no e escreveram aos discípulos, para que o recebessem amigavelmente.»[9]
           
Em Éfeso, Apolo, judeu eloquente e versado nas Escrituras[10], natural de Alexandria, levanta uma grande discussão na sinagoga de Corinto[11]. Ele era um discípulo de João e talvez desconheceria Jesus Cristo[12]. Perante isto, Priscila e Áquila são os primeiros a anunciarem a «Via» do Senhor ou o caminho da Salvação que é Jesus Cristo a Apolo.

1.3- Epéneto


«5b Saudai o meu querido Epéneto, o primeiro fruto da Ásia para Cristo.»[13] 

            Epéneto (VEpai,neton) é um cristão de Roma saudado por Paulo. Ele foi «o primeiro fruto da Ásia para Cristo», ou seja, o primeiro homem Asiático (VAsi,aj) que se converteu a Cristo.

1.4- Maria


«6Saudai Maria, que tanto se afadigou por vós»[14]

Maria (Mari,an) é uma mulher que trabalhou incansavelmente pela comunidade de Roma.

1.5- Andrónico e Júnia


«7Saudai Andrónico e Júnia, meus concidadãos e meus companheiros de prisão, que tão notáveis são entre os apóstolos e que, inclusivamente, se tornaram cristãos antes de mim.»[15]

Durante a prisão[16], Paulo conheceu Andrónico e Júnia, que já se tinham convertidos antes de Paulo. Eles são chamados concidadãos e companheiros de Paulo (tou.j suggenei/j mou kai. sunaicmalw,touj mou) e apóstolos (avposto,loij) de Cristo. Paulo tinha uma grande empatia com eles, principalmente, porque são apóstolos, ou seja, em prol de Jesus Cristo deixam-se prender.

1.5- Ampliato


«8Saudai Ampliato, que me é tão querido no Senhor.»[17]

Ampliato (VAmplia/ton) é um cristão de Roma, que é muito querido por Paulo no Senhor.


1.6- Urbano e Estáquio


«9Saudai Urbano, nosso colaborador em Cristo, e o meu querido Estáquio»[18]

Urbano (Ouvrbano.) e Estáquio (Sta,cun) são cristão em Roma Senhor, que, em Cristo, são colaboradores de Paulo na sua cação evangelizadora.

1.7- Apeles e Aristóbolo

 

«10Saudai Apeles, que deu provas do que ele é em Cristo. Saudai os da casa de Aristóbulo[19]

 

Apeles (VApellh/n) provou da melhor forma que é um seguidor de Cristo. Toda a família ou casa de Aristóbolo (VAristobou,lou) é saudada por Paulo.


1.7- Herodião e Narciso


«11Saudai Herodião, meu concidadão. Saudai os da casa de Narciso, que pertencem ao Senhor.»[20]

Herodião (~Hrw|di,wna) é um concidadão de Paulo. A casa de Narciso (Narki,ssou) é uma família que se entregou ao Senhor, ou seja, acolheu e pratica a Palavra de Deus.


[1] (1Suni,sthmi de. u`mi/n Foi,bhn th.n avdelfh.n h`mw/n( ou=san Îkai.Ð dia,konon th/j evkklhsi,aj th/j evn Kegcreai/j(2 i[na auvth.n prosde,xhsqe evn kuri,w| avxi,wj tw/n a`gi,wn kai. parasth/te auvth/| evn w-| a'n u`mw/n crh,|zh| pra,gmati\ kai. ga.r auvth. prosta,tij pollw/n evgenh,qh kai. evmou/ auvtou/Å) Rm 16, 1-2.
[2] MCKENZIE, John, Dicionário Bíblico,  Ed. Paulus, São Paulo, 20059, p.343.
[3] MCKENZIE, John, op. cit., p.237.
[4](3 VAspa,sasqe Pri,skan kai. VAku,lan tou.j sunergou,j mou evn Cristw/| VIhsou/( 4  oi[tinej u`pe.r th/j yuch/j mou to.n e`autw/n tra,chlon u`pe,qhkan( oi-j ouvk evgw. mo,noj euvcaristw/ avlla. kai. pa/sai ai` evkklhsi,ai tw/n evqnw/nkai. th.n katV oi=kon auvtw/n evkklhsi,an) Rm 16,3-5a.
[5] (1Meta. tau/ta cwrisqei.j evk tw/n VAqhnw/n h=lqen eivj Ko,rinqonÅ 2 kai. eu`rw,n tina VIoudai/on ovno,mati VAku,lan( Pontiko.n tw/| ge,nei prosfa,twj evlhluqo,ta avpo. th/j VItali,aj kai. Pri,skillan gunai/ka auvtou/( dia. to. diatetace,nai Klau,dion cwri,zesqai pa,ntaj tou.j VIoudai,ouj avpo. th/j ~Rw,mhj( prosh/lqen auvtoi/j 3kai. dia. to. o`mo,tecnon ei=nai e;menen parV auvtoi/j( kai. hvrga,zeto\ h=san ga.r skhnopoioi. th/| te,cnh|Å) Act 18,1-3.
[6] BECKER, Jürgen, Pablo – el apostol de los paganos, Ediciones Sigueme, Salamanca, 1996, p.405.
[7] MCKENZIE, John, op. cit., p. 741.
[8] (18 ~O de. Pau/loj e;ti prosmei,naj h`me,raj i`kana.j toi/j avdelfoi/j avpotaxa,menoj evxe,plei eivj th.n Suri,an( kai. su.n auvtw/| Pri,skilla kai. VAku,laj( keira,menoj evn Kegcreai/j th.n kefalh,n( ei=cen ga.r euvch,nÅ 19 kath,nthsan de. eivj :Efeson( kavkei,nouj kate,lipen auvtou/( auvto.j de. eivselqw.n eivj th.n sunagwgh.n diele,xato toi/j VIoudai,oijÅ) Act 18,18.
[9] (26ou-to,j te h;rxato parrhsia,zesqai evn th/| sunagwgh/|Å avkou,santej de. auvtou/ Pri,skilla kai. VAku,laj prosela,bonto auvto.n kai. avkribe,steron auvtw/| evxe,qento th.n o`do.n Îtou/ qeou/ÐÅ 27 boulome,nou de. auvtou/ dielqei/n eivj th.n VAcai) Act 18,26-27.
[10] Act 18,24.
[11] 1 Cor 1,12; 3,4-6.5-9; 16,12.
[12]  Act 18, 25; 19,2-5.
[13] (avspa,sasqe VEpai,neton to.n avgaphto,n mou( o[j evstin avparch. th/j VAsi,aj eivj Cristo,nÅ) Rm 18,5b.
[14]  (6 avspa,sasqe Mari,an( h[tij polla. evkopi,asen eivj u`ma/jÅ) Rm 18,6
[15] (7avspa,sasqe VAndro,nikon kai. VIounia/n tou.j suggenei/j mou kai. sunaicmalw,touj mou( oi[tine,j eivsin evpi,shmoi evn toi/j avposto,loij( oi] kai. pro. evmou/ ge,gonan evn Cristw/|Å) Rm 16,7
[16] Não se sabe onde nem quando. Só sabemos que foi antes da conversão de Paulo.
[17] (8avspa,sasqe VAmplia/ton to.n avgaphto,n mou evn kuri,w|Å) Rm 16,8
[18] (9avspa,sasqe Ouvrbano.n to.n sunergo.n h`mw/n evn Cristw/| kai. Sta,cun to.n avgaphto,n mouÅ) Rm 16,9.
[19] (10avspa,sasqe VApellh/n to.n do,kimon evn Cristw/|Å avspa,sasqe tou.j evk tw/n VAristobou,louÅ) Rm 16,10.
[20] (11 avspa,sasqe ~Hrw|di,wna to.n suggenh/ mouÅ avspa,sasqe tou.j evk tw/n Narki,ssou tou.j o;ntaj evn kuri,w|Å) Rm 16,11.

Sem comentários:

Enviar um comentário